Nếu sử dụng đúng liều, loại, đúng cách thì thực phẩm vẫn đảm bảo an toàn. Để tránh hiểu lầm về thông tin thực phẩm tồn dư hóa chất có thể gây bệnh mãn tính, ung thư thì trên thực tế những hóa chất được phép sử dụng trong ngành nông nghiệp mà chúng ta cho phép sử dụng đều thuộc Danh mục cho phép của Ủy ban CODEX quốc tế. Cơ quan này đánh giá loại bỏ tất cả hóa chất có thể gây ung thư, gây bệnh mãn tính. Do vậy, những năm gần đây tình trạng tồn dư hóa chất đã được tăng cường kiểm soát để giảm tồn dư hóa chất có nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm, bệnh mãn tính, ung thư.

 

Tôi xin nói thêm vấn đề ngộ độc mạn tính, thực tế cũng có nhưng nếu nói mức độ tất cả đều bị ngộ độc mạn tính là không chính xác. Như Viện Dinh dưỡng đã nói, thể trạng người Việt, tuổi thọ người Việt đã được cải thiện rất đáng kể trong thời gian qua, có nhiều yếu tố khác nhau, nhưng rất quan trọng là yếu tố về thực phẩm, nếu thực phẩm đều không an toàn thì tuổi thọ làm sao tăng được?

 

BTV: Mời mọi người xem phóng sự do phóng viên của chúng tôi thực hiện về hoa quả không nguồn gốc bày bán khắp nơi. Các vị khách mời có đánh giá như thế nào về nội dung phóng sự vừa nêu?

 

Vấn đề kiểm soát rau, củ quả qua biên giới đang được thực hiện như thế nào? Liệu có đang bị bỏ ngỏ không?

 

Ông Nguyễn Như Tiệp: Có lẽ chúng ta thấy phản ánh tình trạng bày bán rau quả rất “thoải mái” trên đường phố. Người tiêu dùng cũng chưa quan tâm lắm đến xuất xứ cũng như độ tin cậy của sản phẩm. Việt Nam là 1 nước cường quốc xuất khẩu nông sản thực phẩm, tuy nhiên với đời sống ngày càng cao, chúng ta nhập khẩu cũng rất nhiều, đặc biệt là rau củ quả.

 

Bên cạnh việc kiểm soát đối với chuỗi sản xuất trong nước, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã sớm ban hành thông tư về thực phẩm nhập khẩu. Thông tư 13 đưa ra quy trình kiểm soát chặt chẽ 3 bước: trước xuất khẩu, tại cửa khẩu và sau nhập khẩu.

 

Các nước xuất khẩu phải đăng ký hồ sơ cung cấp đầy đủ thông tin kiểm soát danh mục các chất sử dụng trong canh tác rau củ quả. Có 11 nước đã đáp ứng được yêu cầu chính thức được công nhận, 2 nước tạm thời được công nhận là Trung Quốc và Lào.

 

Bên cạnh kiểm soát tại các cửa khẩu, có các trạm kiểm soát thực vật. Đồng thời kiểm tra kiểm nghiệm vệ sinh an toàn thực phẩm, kết quả kiểm tra lấy mẫu kiểm nghiệm trong thời gian gần đây đã phát hiện kịp thời, ngăn chặn các lô hàng không bảo đảm.

 

Vừa rồi, Cục bảo vệ thực vật đã phát hiện 14/58 mẫu các loại quả như cam quýt, nho, mận, khoai tây có tồn dư thuốc bảo vệ thực vật.

 

Chúng tôi sẽ tăng cường kiểm tra để kịp thời ngăn chặn các lô hàng không đảm bảo. Thời gian qua đã thông báo công khai để người tiêu dùng có đủ thông tin  khi mà lựa chọn được sản phẩm an toàn.

 

BTV: Thực tế, vào bất cứ cửa hàng hoa quả nào thì đều có thể mua được hoa quả nhập khẩu. Tôi để ý có loại hoa quả để được cả tháng rưỡi. Tôi không hiểu có chất bảo quản nào giúp hoa quả bên ngoài thì có thể tươi lâu như vậy như bên trong thì bị thối.

 

Ông Nguyễn Như Tiệp: Ủy ban tiêu chuẩn của quốc tế đã đưa ra đanh mục các chất bảo quản được phép sử dụng. Khi kiểm tra, chúng tôi kiểm tra các chất tồn dư các chất bảo quản. Nếu chất bảo quản không có trong danh mục được phép thì vi phạm. Nếu phát hiện chất bảo quản trong danh mục thì sẽ kiểm tra có vượt quá ngưỡng hay không.

 

Không chỉ thực phẩm nhập khẩu, nếu người sản xuất không có ý thức, đạo đức, lạm dụng chất bảo quản lâu ngày, có hại cho sức khỏe con người thì chúng ta phải đấu tranh để xử lý tận gốc.

 

Ông Nguyễn Thanh Phong: Kết quả như thế thì chúng ta phải qua kiểm nghiệm, không thể phỏng đoán được. Không thể nghĩ quả táo, quả cam có gì đấy thì mới có thể để được lâu, mà phải qua kiểm nghiệm. Chúng ta không nên phỏng đoán, đánh giá cảm quan.

 

BTV: Gần đây dư luận rộ lên thông tin gà thải bán tại siêu thị, vậy thực hư thế nào? Quy trình nhập kiểm soát thực phẩm ở đây thế nào? Liệu người tiêu dùng có thể yên tâm với chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm ở các siêu thị đang bán hay không?

 

Ông Nguyễn Thái Dũng: Theo nghiên cứu đánh giá ý kiến khách hàng tại Big C thì ý thức khách hàng rất coi trọng vấn đề chất lượng VSATTP. Năm 2011, khoảng 91% người tiêu dùng được hỏi quan tâm đến vấn đề VSATTP. Đấy là lý do tất cả các siêu thị đều rất nâng cao kiểm soát chất lượng sản phẩm nói chung và cũng như chất lượng VSATTP đối với mặt hàng thực phẩm.

 

Còn về thông tin gà dai Hàn Quốc bán ở Việt Nam thì khi nhập khẩu về chúng tôi đều đã có sự kiểm tra, kiểm soát và dựa trên chứng nhận về hồ sơ chứng nhận chất lượng, hồ sơ nhập khẩu trước khi nhập hàng và bán hàng cho người tiêu dùng. Và sau khi có thông tin từ báo chí rằng những sản phẩm này không đảm bảo dinh dưỡng, mà thực ra chúng ta cần phải kiểm tra trong phòng thí nghiệm thì mới có thể kết luận chính thức, nhưng chúng tôi đã tạm dừng bán mặt hàng này để chờ kết luận xem có bảo đảm về dinh dưỡng hay không, nếu đảm bảo thì chúng tôi tiếp tục bán, nếu không thì sẽ dừng bán vĩnh viễn.

 

BTV: Thưa ông, đây đó có thông tin về siêu thị bán hàng hết đát, không đạt chuẩn chất lượng, đại loại lấy hàng ở cơ sở tư nhân chất lượng rất kém sau đó trà trộn vào… Tại sao cả hệ thống siêu thị lại quản lý lỏng lẻo như vậy?

 

Ông Nguyễn Thái Dũng: Quản lý hàng hóa ở siêu thị nói chung và ở BigC đều có quy trình kiểm tra chặt chẽ từ nguồn gốc cũng như dây chuyền sản xuất đến trong quá trình nhập hàng chúng tôi cũng kết hợp với các trung tâm y tế dự phòng lấy mẫu ngẫu nhiên đối với những sản phẩm có nguy cơ, và nếu có sản phẩm không đảm bảo chất lượng, không đảm bảo cam kết đối với siêu thị thì phối hợp hợp với cơ quan quản lý nhà nước để xử lý nhà sản xuất. Vì vậy, đối với Big C thì không có tình trạng mất VSATTP đối với các thực phẩm bán trong hệ thống.

 

BTV: Hiện nay việc quản lý thực phẩm có quá nhiều văn bản, nhiều chỗ thì bỏ trống, nhiều chỗ lại chồng chéo. Làm sao để giải quyết tình trạng này?

 

Ông Nguyễn Như Tiệp: Sau khi Luật An toàn thực phẩm được ban hành, Chính phủ đã ban hành Nghị định hướng dẫn, giao trách nhiệm giao cho 3 Bộ Khoa học và Công nghệ, Công Thương, Y tế. Theo tôi được biết, các Bộ đã ban hành tương đối đầy đủ văn bản hướng dẫn, đảm bảo khung pháp lý cho thưc hiện các quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm. Còn một số vấn đề còn giao thoa giữa các Bộ thì các bên cũng phối hợp với nhau để xử lý, điều quan trọng nhất vẫn là hiệu quả công việc, xây dựng văn bản tốt, tổ chức thực hiện tốt.

 

BTV: Có ý kiến cho rằng hiện việc xây dựng quy chuẩn kỹ thuật an toàn thực phẩm thuộc về Bộ Công Thương, nên Bộ Y tế phải xin ý kiến của Bộ Công Thương trong vấn đề này?

 

Ông Nguyễn Phú Cường: Tôi xin khẳng định theo Luật An toàn thực phẩm, việc xây dựng quy chuẩn kỹ thuật là do Bộ Y tế, việc đánh giá các vấn đề liên quan là do Bộ Y tế.

 

Về sự trùng chéo giữa các văn bản, tôi xin trả lời như thế này: Nếu thực tiễn vẫn còn hiện tượng cần điều chỉnh thì vẫn còn cần văn bản quy định, do đó nhiều hay ít là rất tương đối.

 

Thứ hai, về nhiều chỗ bỏ trống và trùng chéo, trước kia chúng ta mới chỉ có Pháp lệnh ATVSTP, Nghị định hướng dẫn của Chính phủ. Khi Quốc hội ban hành Luật, Chính phủ đã ban hành Nghị định 38 năm 2012 hướng dẫn chi tiết thi hành. Theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và khi Việt Nam là thành viên WTO, chúng ta phải tuân thủ các quy trình xây dựng văn bản và quy định của WTO nếu có liên quan đến hoạt động thương mại. Ví dụ, phải công bố lấy ý kiến 45 ngày trên các phương tiện thông tin đại chúng, đồng thời phải gửi văn bản cho WTO để lấy ý kiến. Đồng thời, trong quá trình sửa đổi, ban hành văn bản, ta vẫn phải có kế thừa, đảm bảo việc sản xuất, xuất nhập khẩu, tiêu thụ hàng hóa. Ví dụ, khi thế giới khuyến cáo một hóa chất trong thực phẩm nếu có tỷ lệ phần triệu là an toàn, thì Việt Nam thực hiện khuyến cáo đó. Sau đó, thế giới lại chứng minh rằng phải là phần tỷ mới an toàn, thì chúng ta lại tiếp tục sửa đổi, và lại tiếp tục sửa đổi khi khoa học chứng minh tỷ lệ phần tỷ vẫn có nguy cơ. Nói như thế để thấy quá trình hoàn thiện các quy định là liên tục.

 

Về trùng chéo, trước kia chúng ta quy định có 8 cơ quan liên quan, nay chỉ còn 3 Bộ, các công việc đã được giải quyết theo hướng tích cực.

 

Tôi xin nói thêm về trách nhiệm của người tiêu dùng khi sử dụng các sản phẩm kém chất lượng, chủ động lựa chọn các sản phẩm an toàn. Chúng tôi kêu gọi mọi người chung tay đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.

 

BTV: Tôi có người nhà đi nước ngoài mang về cho mốt số loại thực phẩm chức năng, tuy nhiên tôi rất hoang mang vì có người bảo thực phẩm chức năng tốt, có người bảo độc hại. Các vị khách mời có thể giải thích rõ hơn về thực phẩm chức năng?

 

Ông Nguyễn Thanh Phong: Khái niệm thực phẩm chức năng là sản phẩm có tác dụng hỗ trợ chức năng các bộ phận cơ thể con người, tăng sức đề kháng, giảm nguy cơ mắc bệnh. Trên thế giới từ những năm 70, 80 của thế kỷ trước, thực phẩm chức năng đã phát triển đặc biệt là ở Nhật, Hàn Quốc, Mỹ... Nó là sản phẩm hỗ trợ bổ sung và nâng cao sức đề kháng. Tuy nhiên, ở Việt Nam, quảng cáo vẫn còn tình trạng nhiều nhà sản xuất, kinh doanh muốn bán nhiều sản phẩm, lợi dụng việc còn chưa nắm được quy định, quảng cáo quá mức. Khi thanh kiểm tra, chúng tôi phát hiện có những sản phẩm nâng cao sức đề kháng nhưng quảng cáo chữa cả HIV, ung thư, nếu không quản lý chặt, hậu quả rất lớn.

 

Về nguyên nhân, tôi có thể khẳng định, đối với những nội dung chúng tôi quản lý cho phép quảng cáo, hầu như không có nội dung sai so với công bố. Tuy nhiên, cũng có tình trạng, một số cơ quan báo chí vẫn cho phát nội dung không đúng với quy định  của cơ quan chức năng. Chúng tôi đề nghị bên cạnh việc thanh kiểm tra, nâng cao kiến thức người tiêu dùng, cũng phải có luật với cơ quan quảng cáo để bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân.

 

Ông Lê Danh Tuyên: Lần đầu tiên người Nhật đưa ra khái niệm thực phẩm chức năng vào những năm 80, sau đó phát triển rất mạnh. Như anh Phong nói, tác dụng rất rõ là sử dụng vi chất dinh dưỡng, bổ sung, phục hồi, đảm bảo chức năng nào đó của cơ thể. Các vi chất dinh dưỡng, chất khoáng, rất cần cho cơ thể, nhưng cần ở mức độ nhất định, không thể dùng quá liều. Lạm dụng thực phẩm chức năng là rất không nên. Quan trọng là chất dinh dưỡng lấy từ thức ăn, ăn uống đa dạng.

 

Ông Nguyễn Thanh Phong: Khẩu hiệu trong thực phẩm chức năng: hiểu đúng, làm đúng và dùng đúng.

Theo: Dân Trí